آزمایش تراکم خاک توسط تیم مجرب
آزمایش تراکم خاک با هدف بررسی و تشخیص میزان رطوبت بهینه خاک به انجام می رسد. این آزمایش یکی از آزمایش ها مهم مهندسی خاک و عمران بوده و نیاز است که قبل از استارت پروژه های عمرانی اقدام به انجام این آزمایش شود تا میزان تخلخل خاک به حداقل رسیده و خاک متراکم شود. در این محتوا از ژئوکاو می خواهیم به طور اختصاصی در خصوص آزمایش تراکم خاک و نحوه انجام آن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. پس حتما تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
تراکم خاک چیست؟
برای آنکه بدانید آزمایش تراکم خاک چیست و به چه منظور به انجام میرسد باید ابتدا در مورد تراکم خاک مطلع شوید و بدانید که اصلا آزمایش خاک چیست؟ تراکم خاک یعنی چه؟ به کاهش حجم خاک در صورت خروج هوا تراکم خاک گفته می شود و برای متراکم کردن خاک و به دست آوردن میزان تراکم آن باید به خاک مورد نظر مقداری آب اضافه کرده و با تجهیزاتی همچون غلتک اقدام به متراکم کردن آن کرد.
آشنایی با آزمایش تراکم خاک
همانطور که گفته شد آزمایش تراکم خاک برای به دست آوردن و تشخیص میزان تخلخل خاک به انجام می رسد و برای متراکم کردن خاک نیز باید مقداری آب به آن اضافه شود. چرا که در این صورت، تراکم خاک بهتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اما اضافه کردن مقدار بیشتر آب نتیجه آزمایش را دچار اختلال کرده و موجب می شود تا چگالی خاک پایین بیاید و خاک مورد نظر از تراکم خوبی برخوردار نباشد. پس حتما باید به مقدار آب اضافه شده در انجام آزمایش تراکم خاک دقت شود تا نتیجه درستی هم به دست آید. به طور کلی هدف از انجام آزمایش تراکم خاک این است که تراکم بهینه خاک و وزن مخصوص خشک آن محاسبه و بررسی شود.
کاربرد آزمایش تراکم خاک
انجام آزمایش تراکم خاک دارای کاربردهای بسیاری بوده و کمک می کند تا پروژه های عمرانی و ساخت و ساز بهتر به انجام برسد و از مقاومت بالاتری برخوردار باشند. یکی از کارایی این آزمایش این است که گاهی اوقات خاک مورد نظر برای استارت پروژه های ساخت و ساز، ضعیف و فاقد تراکم استاندارد بوده و به همین منظور از تست تراکم خاک استفاده می شود تا خاک متراکم شده و مقاومت استانداردی پیدا کند. از دیگر کارایی های این آزمایش را در ادامه خواهید خواند.
- اگر خاک مورد نظر از نشست پذیری بالایی برخوردار باشد این آزمایش می تواند به کاهش میزان نشست پذیری خاک کمک کرده و مقاومت آن را بالاتر ببرد.
- آزمایش تراکم خاک برای افزایش ظرفیت باربری خاک نیز کاربرد دارد.
- به منظور پایداری بیشتر شیروانی های خاک نیز از آزمایش تراکم خاک استفاده می شود.
- از دیگر کاربردهای آزمایش تراکم خاک می توان به افزایش الاستیسیته خاک اشاره نمود.
انواع آزمایش تراکم خاک و روش انجام آن
آزمایش تراکم خاک به طور کلی به 2 صورت انجام می شود. در ادامه روش انجام هر دو نوع را توضیح خواهیم داد.
آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور استاندارد
برای انجام این آزمایش به یک قالب، مقداری آب و چکش پروکتور نیاز دارید. ابتدا خاک مورد نظر را با الک شماره 4 الک کرده و با 15 درصد آب مخلوط کنید و سپس داخل قالب خالی بریزید. توجه داشته باشید که خاک باید تا یک سوم قالب را پر کند. اکنون باید با چکش پروکتور حدود 56 مرتبه از فاصله 13 اینچی به خاک ضربه بزنید. بعد این کار بر روی خاک متراکم شده، یک لایه دیگر خاک مخلوط شده با آب قرار داده و همان مرحله کوبیدن با چکش پروکتور را انجام دهید. این کار باید در سه لایه انجام شود. بعد از کوبیدن لایه سوم با کاردک سطح خاک را صاف و هموار کنید. قالب را که خاک کوبیده شده درون آن است را وزن کرده و نمونه را از قالب جدا کنید. در این مرحله مقداری از قسمت زیرین و رویی خاک، نمونه برداری کرده و مجددا آنها را وزن کنید. نمونه هایی که از خاک جدا کردید را درون یک ظرف همچون کوزه قرار داده و اجازه دهید حدود 24 ساعت در دمای 110 درجه سانتی گراد باقی بماند. بعد از گذشت این مدت باید نمونه را وزن کنید و درصد رطوبت آن را محاسبه نمایید.
آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور اصلاح شده
به طور کلی روش انجام آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور اصلاح شده با روش اول یکی است و در برخی موارد تفاوت دارند. اول اینکه به جای سه لایه خاک باید 5 لایه خاک به ترتیب درون قالب قرار گرفته و کوبیده یا متراکم شوند. همچنین وزن چکش پروکتور نیز باید 15 پوند باشد. تعداد ضربات نیز در این آزمایش باید 25 ضربه از فاصله 18 اینچی انجام شود.
هزینه آزمایش تراکم خاک چقدر است؟
اگر می خواهید که پروژه های عمرانی و ساخت و ساز را استارت بزنید برای تعیین مقاومت، تراکم و دیگر ویژگی و مشخصات خاک نیاز به انجام یک سری آزمایشات ژئوتکنیکی و مکانیک خاک خواهد بود که آزمایش تراکم خاک نیز یکی از این تست ها است. این آزمایش باید توسط تیم مهندسی حرفه ای به انجام برسد تا نتیجه صحیح و دقیقی را ارائه داده و مشخصات خواسته شده را به دقیق ترین نحوه محاسبه کند. اما مسئله مورد اهمیت در این زمینه این است که هزینه آزمایش تراکم خاک چقدر است. این آزمایش برای تشخیص و بررسی دقیق درصد رطوبت بهینه خاک مورد استفاده قرار میگیرد و هزینه آن در مقایسه با اطلاعاتی که در اختیار ما قرار می دهد، بسیار منصفانه و حتی می توان گفت ارزان است و نیاز به صرف هزینه بالا برای انجام این آزمایش نخواهد بود.
تجهیزات لازم برای انجام آزمایش تراکم خاک
به منظور انجام آزمایش تراکم خاک به یک سری تجهیزات نیاز است که در ادامه خواهید خواند.
- دستگاه مخلوط کن خاک
- قالب مخصوص تراکم
- ترازو
- حلقه متحرک دور قالب
- کوزه یا آون
- چکش پروکتور
- چاقویی با تیغه 25 سانتی متری
- اسپری آب
- ظرفی مخصوص برای مخلوط کردن خاک و آب
- الک شماره 4
- چکش لاستیکی
- پیمانه
نکاتی که در آزمایش تراکم خاک باید بدانید!
در برخی مواقع ممکن است که آزمایش تراکم خاک دچار خطا شود و نتیجه آزمایش را با اختلال خطا مواجه کند. برخی از این خطا ها به شرح زیر می باشند.
- اگر بخشی نمونه خاک مورد استفاده برای آزمایش به اندازه کافی مرطوب نشده باشد می تواند در نتیجه آزمایش، خطا ایجاد کند.
- خاک را باید به دقت وزن کنید. خطا در حین وزن کردن خاک نیز از جمله اشتباهاتی است که در این آزمایش رخ می دهد.
- اگر ضربه های وارد شده به خاک طبق استاندارد آزمایش نباشد و از فاصله نادرستی ضربه وارد شود نیز می تواند در کلیت آزمایش تراکم خاک، خطا ایجاد کند.
- حدود 5 نقطه باید برای تعیین منحنی خاک وجود داشته باشد و اگر این نقاط کافی نباشد، آزمایش تراکم خاک دچار اختلال و خطا خواهد شد.
- از دیگر خطا های آزمایش تراکم خاک، جدا کردن ناقص نمونه خاک متراکم از قالب و چسبیدن مقداری از خاک به اطراف قالب است.
انجام آزمایش تراکم خاک توسط تیم مهندسی ژئو کاو
انجام آزمایشات ژئوتکنیک و آزمایش های مکانیک خاک یکی از اصلی ترین اقدامات قبل از شروع ساخت پروژه های عمرانی بوده و نحوه انجام و نتیجه ای که از این آزمایش ها حاصل می شود از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. بنابراین حتما باید از افرادی متخصص و یک تیم مهندسی حرفه ای و کاربلد در این زمینه کمک گرفته شود تا فرایند انجام این آزمایش ها به بهترین نحو تکمیل شود. ژئوکاو متشکل از یک تیم مهندسی با تجربه، متخصص و ماهر بوده که موفقیت های درخشانی در زمینه انجام مطالعات و آزمایشات ژئوتکنیک به دست آورده است. این شرکت می تواند به شما در انجام آزمایش هایی من جمله آزمایش تراکم خاک، انواع آزمایش زمین لرزه ای، تعیین تیپ خاک، عملیات توموگرافی و غیره کمک کند. برای دریافت مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در تماس باشید.