آزمایش CBR خاک

نحوه انجام آزمایش CBR به چه صورت است؟

قبل از استارت آزمایش CBR باید نمونه ای از خاک مورد نظر را مرطوب کرده و متراکم سازی کنید. برای این کار باید نمونه خاک را از الک شماره ۴ رد کرده و به آن مقداری آب اضافه کنید تا مرطوب شود. دقت داشته باشید که این رطوبت باید به تمامی بخش و لایه های نمونه، پخش شود. سپس می توانید به دو صورت اقدام به انجام آزمایش کنید. در صورت اول می توانید اجازه دهید تا خاک اشباع شود و سپس CBR را شروع کنید. در مورد دوم نیز خاک را درون قالب مخصوص ریخته و سریعا آزمایش را شروع می کنید. در ادامه نحوه انجام هر کدام از این دو روش را توضیح خواهیم داد.

روش انجام آزمایش CBR بر روی خاک اشباع شده

در این روش طبق همان اصول اولیه یعنی مرطوب و متراکم کردن خاک پیش می رویم. سپس نمونه را درون قالب مخصوص ریخته و آن را وزن می کنیم. بعد از این که قالب و نمونه درون آن را وزن کردید یک دیسک مشبک بر روی آن قرار دهید. سپس نمونه خاک مورد نظر را به طور کامل درون آب قرار دهید. به طوری که درون آب غرق شود. اکنون دستگاه سنجش تورم را به درجه صفر رسانده و شروع به انجام CBR نمایید. برای قرائت مقادیر تورم باید در فواصل 0، 1، 2، 8، 12، 24، 36، 48، 72، 96 ساعت اقدام به این کار کنید.

نمونه خاک را بعد از اینکه 96 ساعت در آب قرار گرفت از آن خارج کرده و دیسک یا صفحه مشبک را از روی نمونه بردارید. حدود یک ربع تایم و زمان دهید تا آب اضافی به طور کامل از خاک خارج شود. اکنون مجددا نمونه خاک به همراه قالب را وزن کنید. سپس صفحه مشبک و یا سرباری را روی آن قرار دهید که حدود 4.5 کیلو گرم وزن داشته باشد. بعد از آن باید قالب نمونه خاک را روی دستگاه سی بی آر قرار داده و آن را به پیستون نزدیک کنید. توجه داشته باشید که گیج های نفوذسنج و نیروسنج صفر باشد و قالب خاک را با سرعت 1.27 میلی متر بر دقیقه بالا بیاورید. سپس نیروی آن را قرائت کنید. این کار هر دقیقه به مدت 15 دقیقه انجام شود. نفوذ تقریبی نیز باید 12.5 میلی متر باشد. برای تعیین درصد رطوبت نیز باید از قسمت میانی نمونه و از زیر قسمت فشرده آن اقدام به نمونه برداری کنید.

انجام آزمایش CBR بر روی نمونه خاک خشک

دستور انجام این آزمایش به غیر از اشباع کردن با روش بالا یکی بوده و تنها تفاوت آن است که در ابتدا باید نمونه خاکی به وزن 5.5 کیلو گرم جدا کرده و از الک 19 عبور دهید. سپس باید آن خاک را جدا کرده و درصد رطوبت آن را طبق آزمایش تراکم خاک به دست آورید. بعد از این مرحله مجددا مانند روش CBR روی خاک اشباع، نمونه را داخل قالب ریخته و آن را وزن کنید. سرباری به وزن 4.5 کیلو بر روی نمونه قرار داده و تمامی مراحل گفته شده در روش قبل را بعد از این مرحله به صورت مو به مو انجام دهید.

مشاوره رایگان و ارتباط مستقیم با کارشناس اصلی

با تکیه بر دانش فنی و اجرایی مهندسین دانشگاه های معتبر کشور

نحوه انجام آزمایش CBR در محل

در برخی مواقع به دلیل شرایط خاصی باید تست سی بی آر در خود محل به انجام برسد. عمدتا دلیل این کار با خاطر شرایط زیر است:

• درشت دانه بودن خاک و عدم نمونه گیری درست
• نامتعادل و ناکافی بودن میزان رطوبت خاک
• رطوبت خاک اشباع شده بالای 80 درصد باشد

در این مواقع، آزمایش CBR بر روی همان خاک دست نخورده محل با میزان رطوبت اولیه خود به انجام خواهد رسید.